Göbek Fıtığı ve Tedavisi: Belirtiler, Nedenler ve Çözüm Yolları
Göbek fıtığı, karın bölgesindeki kas veya bağ dokularının zayıflığı nedeniyle karın içindeki organların çıkması sonucu oluşan bir durumdur. Bu çıkma genellikle göbek bölgesinde bir şişlik veya çıkıntı şeklinde görülür. Göbek fıtığı, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. İşte göbek fıtığı hakkında detaylı bilgi ve tedavi yöntemleri:
Belirtiler: Göbek fıtığının belirtileri genellikle şişlik veya çıkıntı ile başlar. Bu çıkıntı genellikle oturduğunuzda, öksürdüğünüzde veya ağırlık kaldırdığınızda daha belirgin hale gelir. Ayrıca, göbek bölgesinde ağrı veya rahatsızlık, karın içinde gerginlik veya baskı hissi, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler de gözlenebilir.
Nedenler: Göbek fıtığının ana nedeni, karın bölgesindeki kas veya bağ dokularının zayıflığı veya yırtılmasıdır. Bu zayıflık veya yırtılma genellikle aşırı zorlanma, ani ağırlık artışı, ağır kaldırma, aşırı öksürme veya sürekli kabızlık gibi faktörler nedeniyle oluşabilir. Ayrıca, hamilelik, yaşlanma, obezite ve genetik yatkınlık da göbek fıtığı riskini artırabilir.
Tedavi: Göbek fıtığının tedavisi, genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Ancak, belirtiler hafifse veya riskler cerrahi müdahaleyi gerektirmiyorsa, doktorlar bazı durumlarda beklemeyi ve semptomları kontrol altında tutmayı önerirler. Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda ise, aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
Hernioplasti: Bu cerrahi prosedürde, fıtık bölgesindeki zayıf veya yırtık alanlar kapatılır ve güçlendirilir. Bu genellikle yapay bir mesh ağının kullanılmasını içerir.
Laparoskopik Cerrahi: Laparoskopik yöntem, daha az invaziv bir yaklaşım sağlar. Küçük kesilerden bir kamera ve özel cerrahi aletlerle karın içine girilir ve fıtık onarımı yapılır.
İyileşme ve Rehabilitasyon: Cerrahi sonrası dönemde, kişi dinlenmeli ve iyileşme sürecini desteklemek için doktorun önerdiği egzersizleri yapmalıdır. Ayrıca, ağır kaldırmaktan kaçınmak ve karın kaslarını güçlendiren egzersizler yapmak da önemlidir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Göbek fıtığı riskini azaltmak için, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Bu, dengeli bir diyet, düzenli egzersiz, sigara ve alkol tüketiminden kaçınma gibi faktörleri içerir.
Göbek fıtığı, erken teşhis ve uygun tedavi ile yönetilebilir bir durumdur. Ancak, ihmal edilmesi durumunda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, göbek fıtığı belirtileri gözlemlendiğinde veya risk faktörleri varsa, bir doktora danışmak önemlidir.
Göbek insan ve diğer memeli bebeklerde göbek bağı koptuktan sonra oluşan çukurluktur. Göbek fıtığı ise genellikle göbek çukuru bölgesinde bağırsakların karın zarı ile birlikte karın kasları ve bağ dokusu arasındaki boşluktan dışarıya doğru çıkması halidir.
Göbek bağının geçtiği göbek çukuru normalde doğumdan sonra kısa bir zaman içinde kapanır. Kapanma bazen gecikir bazen de zayıf kapanır. Bu yüzden göbek fıtığı bebeklerde, çocuklarda ve yetişkinlerde de görülebilir. Prematüre ve düşük kiloda doğan bebekler ise göbek fıtığı açısından daha risklidirler. Özellikle bebeklerde oldukça sık rastlanılan bir durum genelde ilk iki yaş içinde hiçbir tedaviye gerek kalmadan ortadan kaybolabilir. Eğer bebek dördüncü beşinci yaşına gelmesine rağmen göbek fıtığı geçmemiş ise cerrahi tedavi uygulanması gerekir. Yetişkin dönemde göbek fıtığı görülmesinin en sık nedenleri obezite, çok doğum yapma, karın içinde asit oluşumu, uzun süre karın bölgesinden diyaliz kullanımı, ağır kaldırma, sürekli öksürük, sigara ve alkol kullanımı gibi nedenlerdir. Göbek fıtığı adından da anlaşılacağı gibi göbek çukurunda oluşur. Başlangıçta fındık kadar olabilen şişlik ameliyat edilmez ise zaman için gittikçe büyüyerek futbol topu kadar dev bir karın fıtığına dönüşebilir. Bu yüzden çocuk ve yetişkinlerde göbek fıtığı mutlaka erken dönemde ameliyat edilmelidir.
Göbek fıtığı belirtisi genelde göbek çukurunda bir şişlik şeklinde ortaya çıkar. Bebeklerde görülen en tipik belirti ise bebek ağladığında göbek çukurunun dışa doğru bombeleşmesi, şişmesidir. Yetişkinlerde ise göbek fıtığı daha farklı belirtiler gösterebilir. Göbek fıtığında göbek çukurunun ya da göbek deliğinin yer aldığı bölgede dışarıdan bakıldığında kolaylıkla fark edilebilecek boyutta bir şişlik söz konusudur. Bazı durumlarda ise göbek fıtığı kişi tarafından fark edilmez. Göbek fıtıklarının da kasık fıtıkları gibi boğulma riski vardır. Hatta göbek fıtıkları diğer tüm karın fıtıklarına göre daha fazla boğulma riski taşırlar. Bu yüzden tüm göbek fıtıkları küçük dahi olsa tedavi edilmelidirler.
Alanında uzman doktorlar tarafından yapılan muayene ile göbek fıtığı kolayca saptanabilir. Göbek fıtığı muayenesi ile aynı zamanda fıtığın karın boşluğu içerisine geri itilip itilemediği veya bulunduğu bölgeye sıkışıp sıkışmadığı da anlaşılabilir. Fıtığın sürekli şiş kalması sıkışmanın olabileceğini akla getirir. Bu durum fıtık içindeki bağırsağın kan dolaşımını bozarak ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle göbek fıtığının teşhisinden sonra bu tehlikenin olup olmadığı aydınlatılmalıdır. Boğulmuş göbek fıtığı göbek çevresinde kızarıklık, şiddetli karın ağrısı, hassasiyet, bulantı, kusma, ateş gibi belirtilere yol açabilir.
Göbek fıtığını daha da netleştirmek için ultrason ve tomografi gibi tıbbi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Bağırsağın sıkışmasından şüphelenilmesi durumunda buna yönelik kan tahlilleri de yapılmalıdır. Teşhisten sonra tedavi bir an önce planlanmalı hastaya en uygun göbek fıtığı ameliyatı yapılmalıdır.
Bebeklik dönemi hariç göbek fıtığı teşhis edilir edilmez ameliyat planı yapılmalıdır. Zira göbek fıtıkları korse ile gerilemez ve herhangi bir ilaç ile iyileşmez. Ancak bebeklik döneminde göbek fıtığı teşhis edilen çocuklar eğer fıtık çapı küçük ise iki yaşına kadar izlenebilirler. Göbek fıtığı tedavisi için kullanılacak ameliyat yöntemi fıtık büyüklüğüne ve cerrahın deneyimine göre değişir.
Göbek fıtığı ameliyatı için önerilen ve en güvenli olan tedavi yöntemi bir yama yardımı ile fıtığın onarılmasıdır. Göbek fıtığı ameliyatlarında ister açık operasyon ister laparoskopik operasyon olsun sentetik yamalar kullanıldığı zaman nüks oranları çok azalır. Göbek fıtığı hastalarında ameliyat başarı oranı, cerrahi müdahalenin zamanında yapılması ile yakından ilişkilidir. Tek tedavi seçeneği ameliyat olan göbek fıtıklarında ameliyatın geciktirilmesi göbek fıtığının büyümesine ve ameliyatın zorluk derecesinin artmasına neden olabilir.
Günümüz de göbek fıtığı için açık veya laparoskopik yaklaşım tercih edilebilir. Robotik yaklaşımda başka bir seçenektir. Göbek fıtığının tedavisi için hangi yöntemin tercih edilmesi gerektiğine genel cerrah tarafından hastanın klinik bulguları ve fıtığın yapısı değerlendirilerek karar verilir. Çok küçük göbek fıtıkları hariç onarımda genellikle sentetik yamaların kullanılması önerilir. Göbek fıtığı ameliyatı için kullanılan sentetik yamalar hafif malzemeden yapılmış delikli, çok güçlü yapı özelliğindedirler.
Yama uygulanması yara yerinde yabancı bir cisim varlığı hissetme ve rahatsızlık hissi gibi olumsuzlukların ortaya çıkmasını önlediği gibi ameliyat yerinde sağlıklı dokunun gelişimini mümkün kılar. Bu uyum göbek fıtığı onarımı için kullanılan yamanın da gerilmelere karşı dayanıklı olmasını sağlar.
Göbek fıtığında nüks; kullanılan yamanın dayanıksızlığından değil yamanın nasıl kullanıldığına bağlıdır. Göbek fıtığı tedavisi için yirmi yılı aşkın süredir kullandığımız “kasnak tekniği” sayesinde hiçbir hastamızda nüks meydana gelmemiş ve yama yapışıklığına bağlı bağırsak sorunları yaşanmamıştır.
Kasnak Tekniği Nedir? Avantajları Nelerdir?
Göbek fıtığı ameliyatında sentetik yama kullanımı altın standart olarak kabul edilmiştir. Ancak başarı oranı sentetik yamaların nasıl kullanılacağına bağlıdır. Dolayısıyla göbek fıtığında başarı oranını etkileyen ana faktör cerrahın deneyimi ve kullandığı ameliyat tekniğidir. Zira sentetik yama ile göbek fıtığı onarımında dikkat edilmesi gereken en önemli husus yamanın sağlam dokulara nasıl tutturulacağı ve bağırsaklar ile temas ettirilmemesidir.
Ancak laparoskopik cerrahi yöntemde göbek fıtığının çıktığı deliği kapatmak için kullanılacak yama deliğin çapından en az 3-4 kat daha büyük olmalıdır. Örneğin 5cm çapında bir göbek fıtığı için kullanılacak yamanın çapı en az 15 cm olmalıdır. Bu zorunluluk yamanın çok geniş bir alanda bağırsaklar ile temas etmesine yol açar. İnce bağırsaklar ile temas eden sentetik yamalar ise ileride bağırsak yapışıklığı, bağırsak delinmesi, bağırsak tıkanması gibi çok ciddi ve ölümcül komplikasyonlara yol açabilir. Bu tehlike yüzünden biz laparoskopik veya robotik göbek fıtığı ameliyatı yöntemini tercih etmiyoruz.
Ancak bizim açık cerrahi yöntem ile sentetik yama uygulamamız diğer açık cerrahi yöntemden tamamen farklıdır. Bizim uyguladığımız teknikte fıtık deliğini kapatan yama ince bağırsaklar ile asla temas etmez. Aynı zamanda yama en sağlam çevre dokulara makine dikişi gibi güçlü bir şekilde tutturulur. Uygulama sona erdiği zaman sentetik yama adeta bir kasnak gibi göründüğü için yöntemi “kasnak tekniği” olarak adlandırdık. Göbek fıtığı için kullandığımız kasnak tekniği sayesinde şimdiye kadar tedavi ettiğimiz yüzlerce hastanın neredeyse hiçbirinde nüks saptamadık. Kasnak tekniğinde yama gerilimi olmadığı için hastalar neredeyse ağrı da hissetmez. Göbek fıtıkları bazen çok büyük boyutlara ulaştıkları için dev fıtık olarak adlandırılırlar. Dev göbek fıtıkları da kasnak tekniği sayesinde kolay ve güvenli biçimde tedavi edilebilirler.
Tekniğin üstün avantajları yüzünden biz tüm göbek fıtığı hastalarında kasnak tekniğini tercih ediyoruz.
Göbek fıtığı ameliyatı spinal anestezi ile yapılmışsa bacaklardaki uyuşukluk geçince ayağa kalkılabilir. Genel anestezi ile yapılmışsa anestezi etkilere geçince ayağa kalkılabilir
Çok küçük fıtıklar dışında yama kullanmak gerekir. Ancak yamanın nasıl uygulandığı önemlidir Kötü bir yama uygulaması göbek fıtığını daha sorunlu bir hale getirir.
Göbek fıtığı durumunda biz açık ameliyatı tercih ediyoruz. Çünkü kapalı ameliyatta yama bağırsaklarda temas ettiği için sorun çıkabilir. O yüzden biz yamayı kasnak tekniğiyle açık cerrahi şeklinde uyguluyoruz. Kasnak tekniği sayesinde kişi hem daha az ağrı hisseder hem daha az nüks olur ve hem de ince bağırsak komplikasyonları görülmez.
Masa başı işlerde çalışanlar ortalama bir hafta içerisinde işlerine dönebilirler. Ancak ağır işlerde çalışanlar en az bir ay dinlenmelidirler.
Tüm ameliyatlarda olduğu gibi göbek fıtığı ameliyatlarında da anestezi ve cerrahiye bağlı çevreye bağlı sorunlar yaşanabilir. Anestezi spinal yöntemle yapılmışsa bazı hastalarda baş ağrısı olabilir. Cerrahiye bağlı kanama, enfeksiyon, ağrı gibi sorunlar yaşanabilir. Uzun dönemde ise en önemli sorun fıtığın nüks etmesidir. Kasnak tekniği ile yapılan göbek fıtığı ameliyatlarında ise bu sorunlar son derece düşüktür.
Hamileliğin kendisi zaten göbek fıtığına yol açabilir. Bu yüzden hayati bir risk söz konusu olmadıkça göbek fıtığı ameliyatı doğum sonrasına bırakılmalıdır. Ancak sıkışan göbek fıtıkları hem anne hem de bebek için riskli olduğu için en kısa sürede uygun teknikle ameliyat edilmelidir.
Kişi çok yaşlı göbek fıtığı sorun çıkarmıyorsa izlenebilir. Ağrılı göbek fıtığı ise en kısa sürede planlanarak ameliyat edilmelidir. Sıkışan göbek fıtıkları ise hangi yaşta olursa olsun acil olarak ameliyat edilmelidir.
Göbek fıtığı ameliyatlarından sonra tekrar etme ihtimali vardır. Cerrahın deneyimi ve kullandığı ameliyat tekniği nüks ihtimalini etkiler. Ancak bizim yıllardır uyguladığımız “Kasnak tekniği” sayesinde nüks neredeyse görülmemektedir.
Göbek fıtığı ameliyatlarının fiyatı fıtığın tipine, ameliyat tekniğine ve ameliyatın yapılacağı hastaneye göre değişir.
